Het onderzoek dat Equalist Lieke Boonen het afgelopen jaar heeft uitgevoerd naar kwaliteitsprikkels bij de zorginkoop is onlangs gepubliceerd in Health Policy! Lieke heeft dit onderzoek samen met Karel Stolper, Marco Varkevisser en Erik Schut van de Erasmus Universiteit Rotterdam uitgevoerd.
Bevindingen
Het onderzoek laat zien dat binnen verzekeraars bestuurders, zorginkopers en marketeers zowel positieve prikkels als negatieve prikkels ervaren om in te kopen op kwaliteit. Momenteel hebben geen van beide duidelijk de overhand. Bestuurders lijken over het algemeen wat positiever te zijn over inkopen op basis van kwaliteit dan inkopers en marketeers. Hiervoor is met name de maatschappelijke rol van de verzekeraar een belangrijke motivator.
Daarnaast werd gevonden dat marketeers en bestuurders positiever zijn over de mogelijkheden om je als verzekeraar te onderscheiden op het gebied van kwaliteit dan inkopers. Inkopen op kwaliteit leidt volgens de inkopers nog onvoldoende tot een positieve business case: financiële prikkels ontbreken nog. Het beschikbaar maken van openbare informatie over kwaliteit kan helpen om de positieve prikkels te versterken en daarmee de kans dat kwaliteit een belangrijkere rol krijgt bij de inkoop, zoals het stelsel beoogt.
In de huidige situatie gaat van de sociale missie van de verzekeraar de grootste prikkel uit om in te kopen op kwaliteit. Echter, het is de vraag of dat zo blijft als er nieuwe bestuurders aantreden met mogelijk een andere kijk op het belang daarvan. Deze vraag is temeer aan de orde sinds in 2018 de eerste buitenlandse, op winst gerichte verzekeraar de Nederlandse markt heeft betreden. Als de positieve prikkel die uitgaat van de sociale missie afneemt, dan kunnen de negatieve prikkels de overhand krijgen. Het versterken van de positieve prikkels en het tegengaan van de negatieve prikkels is daarom cruciaal om inkopen op kwaliteit tot een succes te maken.
Onderzoeksopzet
De onderzoekers hebben kwalitatief onderzoek uitgevoerd onder vijf (grote) verzekeraars (met een gezamenlijk marktaandeel van 90%). In interviews met de bestuurders van deze verzekeraars en in focusgroepen met zowel zorginkopers als marketeers is onderzocht welke prikkels verzekeraars ervaren en of er verschillen zijn in ervaren prikkels tussen de bestuurders, inkopers en marketeers. Er zijn drie soorten prikkels voor inkopen op kwaliteit onderzocht:
Vervolgonderzoek
De onderzoekers zijn trots dat het paper is gepubliceerd. Inmiddels zijn zij aan de slag gegaan met één van de vervolgvragen die uit het huidige onderzoek volgde, namelijk de vraag of meer samenwerking tussen verzekeraars op het gebied van kwaliteit wenselijk is. Met focusgroepen met verschillende stakeholders waaronder verzekeraars, zorgaanbieders, overheidsinstanties en patiënten, wordt onderzocht welke belemmeringen en kansen er zijn voor samenwerking. De onderzoekers verwachten dit onderzoek in de zomer van 2019 te kunnen presenteren.